• فهرست مقالات روستا

      • دسترسی آزاد مقاله

        1 - بررسی و تحلیل نقش ترويج و آموزش کشاورزی در توسعه پايدار روستايی (مطالعه موردی: نواحی روستایی استان چهارمحال و بختياری)
        اصغر نوروزی داوود  مهدوی خدابخش  توکلی
        در دهه های اخير کاهش شديد جمعيت روستايی کشور و از طرفی تداوم توسعه‌نیافتگی و در عین‌حال ناپايداری در ابعاد توسعة رايج، قابل‌مشاهده است. این در حالی است که نقش و اهمیتی که نواحی روستايی در اشتغال، توليد، صادرات و نهايتاً توسعة ملی دارند، بر کسی پوشيده نيست و ارائه راهبرد چکیده کامل
        در دهه های اخير کاهش شديد جمعيت روستايی کشور و از طرفی تداوم توسعه‌نیافتگی و در عین‌حال ناپايداری در ابعاد توسعة رايج، قابل‌مشاهده است. این در حالی است که نقش و اهمیتی که نواحی روستايی در اشتغال، توليد، صادرات و نهايتاً توسعة ملی دارند، بر کسی پوشيده نيست و ارائه راهبردهای مناسب جهت تحقق توسعه پايدار روستایی اجتناب‌ناپذیر است. از جملة اين راهبردها، آموزش و ترويج است که مورد تأکيد اندیشه‌های توسعه پايدار نيز می باشد. لذا پژوهش حاضر که توصیفی- تحليلی و مبتنی بر پیمایش است، به بررسی و تحليل اثرات آموزش-های ترویجی بر توسعه پایدار روستایی از دیدگاه آموزش دید گان و کارشناسان فعال در این زمینه در استان چهارمحال وبختیاری پرداخته است. جامعه آماری شامل 50000 نفر شرکت‌کنندگان در دوره‌های آموزشی و تعداد 52 نفر کارشناسان مرتبط می باشد که با استفاده از فرمول کوکران -381 نفر از آموزش دید گان و 31 نفر از کارشناسان به‌عنوان نمونه انتخاب گردید. اطلاعات موردنیاز از طریق پرسشنامه جمع‌آوری و با استفاده از آمار توصيفی و استنباطی تجزیه‌وتحلیل شده است. نتایج نشان داد که از دیدگاه دو گروه بیشترین اثر مثبت آموزش های ترویج کشاورزی بر مجموع شاخص های بعد زیست محیطی و کمترین تأثير آن برگویه های بعد اجتماعی توسعه پایدار روستایی بوده است. ازنظر آموزش دید گان کل گویه های زیست محیطی با میانگین38/3 و اقتصادی با 16/3 در وضعیت تأثیرپذیری بالا و گویه های اجتماعی با میانگین 14/3 در حد متوسط بوده‌اند. ازنظر کارشناسان نیز گویه های زیست محیطی با میانگین 58/3 تأثيرپذیری بالا، اقتصادی با 15/3 و اجتماعی با ميانگين 05/3 در وضعیت متوسط قرار دارند. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        2 - واکاوی پیشران‌های موثر بر سطوح مشارکت پذيري زنان روستايي در پيشبرد اهداف صندوق‌هاي اعتبارات خرد استان کردستان
        شهپر  گراوندی
        هدف اصلی پژوهش حاضر واکاوی پیشرانهای موثر بر سطوح مشارکت پذيري زنان روستايي در پیشبرد اهداف صندوق های اعتبارات خرد استان کردستان می باشد. جامعه آماری مورد مطالعه 272 نفر از زنان روستایی عضو صندوق اعتبارات خرد می باشند که به کمک جدول نمونه گيري مورگان، 160 نفر از آنان به چکیده کامل
        هدف اصلی پژوهش حاضر واکاوی پیشرانهای موثر بر سطوح مشارکت پذيري زنان روستايي در پیشبرد اهداف صندوق های اعتبارات خرد استان کردستان می باشد. جامعه آماری مورد مطالعه 272 نفر از زنان روستایی عضو صندوق اعتبارات خرد می باشند که به کمک جدول نمونه گيري مورگان، 160 نفر از آنان به عنوان حجم نمونه از طریق نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شدند. نتایج حاصل از آنالیز داده های جمع آوری شده نشان داد فقط حدود 28 درصد از زنان عضو، در تصمیم گیری و برنامه ریزی صندوق ها نقش مشارکتی دارند. هم چنین بر اساس یافته ها، صندوق ها در برآورد برخی از اهداف مانند: ارتقاء مهارت، افزایش اعتماد به نفس و توسعه اشتغال تأثیرگذار بوده است. در مجموع، کارکرد این واحدهای مالی در مسیر درستی قرار دارد ولی سطح مشارکت تحقق یافته در آن به نسبت پایین می باشد. تحلیل دقیق تر بر یافته ها از طریق تحلیل مسیر نشان داد متغیرهای مهارتهای فردی و گروهی، اعتماد به نفس، گرایش به روستا نشینی، سال های عضویت، عامل فرهنگی و سطح سواد شوهر از پیشرانهای موثر بر مشارکت پذیری زنان در صندوق های اعتبار خرد می باشد. بر این اساس مشخص گردید، افزایش مشارکت لزوماً با انگیزه های اقتصادی همراه نبوده بلکه فاکتورهای اجتماعی و فرهنگی نیز دارای سهمی مهم در تقویت آن دارند. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        3 - بررسی تاریخی تأثیر توزیع ناموزون فضایی یارانه‌های کالاهای اساسی بر مهاجرت‌های روستایی- شهری در راستای نظام آتی سیاستگذاری در برنامه‌ریزی منطقه‌ای (مطالعۀ موردی: مهاجران روستایی شهر ایلام)
        جواد علی‌بیگی
        هدف از پرداخت یارانه کالاهای اساسی، کمک به اقشار کم درآمد جامعه برای تحقق عدالت اجتماعی است، اما برخلاف تعریف فوق، به‌نظر می‌رسد توزیع ناموزون فضایی کالاهای اساسی یارانه‌ای در شهرها و روستاها در مقطع زمانی 1358 تا 1374 ناعدالتی اجتماعی را سبب گردید. در این مقاله سعی شده چکیده کامل
        هدف از پرداخت یارانه کالاهای اساسی، کمک به اقشار کم درآمد جامعه برای تحقق عدالت اجتماعی است، اما برخلاف تعریف فوق، به‌نظر می‌رسد توزیع ناموزون فضایی کالاهای اساسی یارانه‌ای در شهرها و روستاها در مقطع زمانی 1358 تا 1374 ناعدالتی اجتماعی را سبب گردید. در این مقاله سعی شده است تا تأثیر توزیع ناعادلانۀ جغرافیایی یارانه‌های کالاهای اساسی بر مهاجرت‌های روستاییان در شهر ایلام در مقطع زمانی 1358 تا 1374 مورد بررسی قرار گیرد؛ موضوعی که پیش از این در ادبیات توسعه‌ای کشور کمتر به آن پرداخته شده است. بر همین اساس، نوع تحقیق کاربردي، روش تحقیق توصیفی و تحلیلی، روش گردآوري اطلاعات کتابخانه‌اي و میدانی و روش تجزیه و تحلیل اطلاعات هم به صورت آمار توصیفی و استنباطی (آزمونهای t و فریدمن) است. جامعه آماري تحقیق، شامل خانوارهای مهاجر روستایی شهر ایلام است که در فواصل سال‌های 1358 تا 1374 به این شهر مهاجرت کرده‌اند که بر اساس نمونه‌گیری گلوله برفی تعداد 72 سرپرست خانوار به‌دست آمد. نتایج تحقیق نشان می‌دهد که توزیع ناموزون فضایی یارانه‌های کالاهای اساسی و میزان اطلاعات خانوارهای مهاجر روستایی از آن بر انگیزۀ مهاجرت خانوارهای روستایی به شهر مؤثر بوده است که می‌تواند به عنوان تجربه‌ای تاریخی در نظام آتی سیاست‌گذاری در برنامه‌ریزی منطقه‌ای مورد توجه قرار گیرد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        4 - بررسی موانع و مشکلات توسعه صنایع روستایی با رویکرد فرا تحلیل
        نرجس مومن
        صنعتی شدن روستا و گسترش فعالیت های غیرزراعی عاملی مهم در متنوع شدن اقتصاد روستایی است. در این راستا، صنایع روستایی باعث ارتقای شاخصهای مختلف اقتصادی و اجتماعی همچون اشتغال، درآمد و برخورداری از امکانات رفاهی و غیره می شود. مقاله حاضر به روش کیفی سنتز پژوهی یا فراترکیب د چکیده کامل
        صنعتی شدن روستا و گسترش فعالیت های غیرزراعی عاملی مهم در متنوع شدن اقتصاد روستایی است. در این راستا، صنایع روستایی باعث ارتقای شاخصهای مختلف اقتصادی و اجتماعی همچون اشتغال، درآمد و برخورداری از امکانات رفاهی و غیره می شود. مقاله حاضر به روش کیفی سنتز پژوهی یا فراترکیب در پی پاسخ به این مسئله است که موانع و مشکلاتی پیش روی توسعه صنایع روستایی ایران است. واحد تحلیل در این پژوهش کلیه مقالات علمی_ پژوهشی است که در مجلات معتبر مورد تایید و در بازه زمانی 1397_1380 به چاپ رسیده است. از این رو، تعداد 55 مقاله مورد شناسایی، که از این تعداد 22 مقاله برای کدگذاری و شاخص و مفاهیم انتخاب شدند. جهت تحلیل داده ها از الگو شش مرحله ای سنتز پژوهی روبرتس استفاده شده است. نتایج پژوهش نشان می دهد که در ارتباط با موانع و مشکلات توسعه صنایع روستایی، 6 مقوله هسته ای که شامل مقوله های انسانی، اقتصادی، خدماتی و تسهیلاتی، محیطی، تکنولوژیکی و نهادی است و 13 مقوله و 108 مفهوم شناسایی و دسته بندی شدند. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        5 - رفاه اجتماعی روستایی؛ معرف¬ها و سنجش عوامل موثر بر آن (موردپژوهی: روستاییان دهستان منصور آقایی روانسر)
        شهپر  گراوندی
        مطالعه و سنجش شاخص های رفاه اجتماعي روستایی ضرورت و نيازي اساسي تلقی می شود، زيرا تصميم گيرندگان بر مبناي يافته هاي حاصل از آن، بهتر می توانند کنش ها و سیاست هایی را شکل دهند که می تواند باعث بهبود وضعیت رفاه اجتماعی در مناطق روستایی شود. از این رو هدف کلی این مطالعه تو چکیده کامل
        مطالعه و سنجش شاخص های رفاه اجتماعي روستایی ضرورت و نيازي اساسي تلقی می شود، زيرا تصميم گيرندگان بر مبناي يافته هاي حاصل از آن، بهتر می توانند کنش ها و سیاست هایی را شکل دهند که می تواند باعث بهبود وضعیت رفاه اجتماعی در مناطق روستایی شود. از این رو هدف کلی این مطالعه توصیفی پیمایشی سنجش معرف های رفاه اجتماعی روستایی و تبیین عوامل موثر بر آن در دهستان منصورآقایی شهرستان روانسر است. جامعه‌ی آماری مورد مطالعه روستائیان سرپرست خانوار دهستان منصور آقایی بودند (N= 2294) که با استفاده از روش نمونه‌گیری تصادفی ساده، 189 نفر از آن‌ها انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه ای بود که روایی و پایایی آن از طریق پانل متخصصان و آلفای کرونباخ مورد تائید قرار گرفت. بر اساس نتایج، از بین شاخص های رفاه اجتماعی روستایی: شاخص‌های رضایت شغلی، انسجام و مشارکت اجتماعی به ترتیب در اولویت اول تا سوم جای گرفتند. علاوه بر این یافته ها نشان داد تفاوتهای معنی داری بین میزان رفاه اجتماعی روستایی از لحاظ جنسیت، وضعیت تاهل و سطح تحصیلات افراد وجود داشت. لازم به ذکر است زنان مورد مطالعه به طور کلی از رفاه اجتماعی کمتری نسبت به مردان برخوردار بودند. بر اساس یافته ها، رابطه مثبت و معنی‌داری نیز بین سن، تحصیلات و میزان درآمد با رفاه اجتماعی روستایی وجود دارد، به‌گونه‌ای که با افزایش هرکدام از این متغیرها، میزان رفاه اجتماعی روستایی نیز افزایش می‌یابد. بر اساس یافته های استخراج شده سه متغیر سن، سطح تحصیلات و درآمد ماهیانه خانوار، 39 درصد از تغییرات متغیر وابسته رفاه اجتماعی روستایی را تبیین می نمایند. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        6 - آسیب شناسی توسعه روستایی از دیدگاه روان‌شناسی اجتماعی
        احسان  معصومی
        توسعه روستایی دارای مباحث مهم و گسترده در زمینه های متنوع است. این مفهوم دارای طیف متنوعی از سطوح، ابعاد و مفاهیم می‌باشد. با توجه به این تنوع، توسعه روستایی یک علم بین‌رشته‌ای به شمار می‌رود. ازاین‌رو، مطالعه جامع توسعه روستایی نیازمند بهره‌گیری از علوم مختلف می‌باشد. چکیده کامل
        توسعه روستایی دارای مباحث مهم و گسترده در زمینه های متنوع است. این مفهوم دارای طیف متنوعی از سطوح، ابعاد و مفاهیم می‌باشد. با توجه به این تنوع، توسعه روستایی یک علم بین‌رشته‌ای به شمار می‌رود. ازاین‌رو، مطالعه جامع توسعه روستایی نیازمند بهره‌گیری از علوم مختلف می‌باشد. به دلیل ماهیت انسانی توسعه روستایی، بهره‌گیری از علوم اجتماعی نسبت به سایر علوم از اولویت ویژه‌ای برخوردار است. روان‌شناسی اجتماعی، شاخه‌ای از علوم اجتماعی می‌باشد که در مطالعات توسعه روستایی کمتر مورد توجه قرار گرفته است. روان‌شناسی اجتماعی به مطالعه تأثیرگذاری و تأثیرپذیری فرد در اجتماع می‌پردازد و در همین راستا، کاربرد مهمی در مطالعات توسعه روستایی دارد. هدف این مطالعه مروری، آسیب‌شناسی توسعه روستایی از دیدگاه علم روان‌شناسی اجتماعی بود. در این راستا، ابتدا مفاهیم روان‌شناسی اجتماعی مرتبط با توسعه روستایی شناسایی و پس از آن، آسیب‌شناسی توسعه روستایی بر مبنای این مفاهیم مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج بیانگر این واقعیت است که بسیاری از ابعاد توسعه روستایی نیازمند ملاحظه مفاهیم روان‌شناسی اجتماعی می باشد. مفاهیمی که در این مطالعه مورد بررسی قرار گرفتند شامل ارزیابی نیاز، همنوایی، منبع کنترل و مبادله اجتماعی می باشند. نتایج نشان داد که مفاهیم روان‌شناسی اجتماعی، ظرفیت بررسی ابعاد متنوع توسعه روستایی را دارند. در پایان بر اساس یافته ها و نتایج پژوهش، پیشنهادات کاربردی در هر یک از زمینه ها ارائه شده است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        7 - بررسی عوامل مؤثر بر مشارکت اقتصادی و اجتماعی جوانان روستایی (مورد مطالعه شهرستان‌های هشترود و اسکو)
        ولي‌اله  رستمعلي‌زاده
        هدف این مقاله بررسی عوامل مؤثر بر مشارکت اقتصادی و اجتماعی در میان جوانان روستایی بوده و از نظر روش تحلیل از نوع تحقیقات کمی- پیمایشی و از نظر نحوة گردآوری داده ها توصیفی- تبیینی بود. جامعه آماری جوانان روستایی 30-15 ساله شهرستان‌های اسکو و هشترود در استان آذربایجان‌شرق چکیده کامل
        هدف این مقاله بررسی عوامل مؤثر بر مشارکت اقتصادی و اجتماعی در میان جوانان روستایی بوده و از نظر روش تحلیل از نوع تحقیقات کمی- پیمایشی و از نظر نحوة گردآوری داده ها توصیفی- تبیینی بود. جامعه آماری جوانان روستایی 30-15 ساله شهرستان‌های اسکو و هشترود در استان آذربایجان‌شرقی و حجم نمونه نیز 769 نفر بوده است. دلیل انتخاب دو شهرستان این بوده است که طی دوره (1385-1375) هشترود مهاجرفرست‌ترین و شهرستان اسکو دارای کمترین میزان مهاجرت در سطح استان بوده‌اند. با استفاده از روش نمونه‌گیری خوشه‌ای چند مرحله‌ای، جوانان ساکن در روستاهای شهرستان‌های مذکور مورد مطالعه قرار گرفتند. موقعیت جغرافیایی، دوری و نزدیکی به شهر، شیوه معیشت و تعداد جمعیت، ازجمله ملاک‌های تعیین کننده در امر انتخاب خوشه‌ها بوده‌اند. برای گردآوری اطلاعات، از پرسشنامه محقق‏ساخته، استفاده شده که روایی آن از طریق پانل متخصصان و پایایی آن با استفاده از آلفای کرونباخ مورد تأیید قرار گرفت. یافته‌های این پژوهش نشان داد که اکثریت پاسخگویان دارای میزان مشارکت اقتصادی و اجتماعی متوسط به بالایی بودند. افزایش تحصیلات و درآمد، وضعیت شغلی متزلزل (عدم اشتغال) و وضعیت مجرد بودن، باعث کاهش میزان مشارکت اقتصادی در محیط روستا شده‌اند که با افزایش سن، میزان مشارکت در روستا افزایش یافته است. یافته‌های تحلیلی نشان داد هر چقدر سطح کیفیت زندگی، رضایت از زندگی و وابستگی به محل زندگی بالا باشد، میزان مشارکت اجتماعی و اقتصادی افزایش یافته است. نتایج رگرسیون چندمتغیره هم نشان داد که متغیرهای کیفیت زندگی و وابستگی مکانی توانسته‌اند در مشارکت اقتصادی تأثیر مثبت و معنادار داشته باشند. بنابراین کسانی که کیفیت زندگی و تعلق مکانی بیشتری در روستای خود داشته‌اند میزان مشارکت اقتصادی‌شان بیشتر بوده است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        8 - طراحی مدل ساختاری تفسیری توسعه پایدار کارآفرینی روستایی (مطالعه موردی: استان گلستان)
        حمید رضائی سید مهدی خاکزادیان مهسا زمانی
        هدف پژوهش حاضر طراحی مدل ساختاری تفسیری توسعه پایدار کارآفرینی روستایی در استان گلستان بوده است. بنابراین، این تحقیق بر اساس هدف از نوع توسعه اي – کاربردي و بر اساس روش، توصیفی- همبستگی است. براي این منظور در گام اول عناصر تشکیل دهنده الگوی توسعه پایدار کارآفرینی روستای چکیده کامل
        هدف پژوهش حاضر طراحی مدل ساختاری تفسیری توسعه پایدار کارآفرینی روستایی در استان گلستان بوده است. بنابراین، این تحقیق بر اساس هدف از نوع توسعه اي – کاربردي و بر اساس روش، توصیفی- همبستگی است. براي این منظور در گام اول عناصر تشکیل دهنده الگوی توسعه پایدار کارآفرینی روستایی از ادبیات نظري (به روش مرور نظامند) و مصاحبه با خبرگان (تحلیل محتوا) شناسایی شد . خروجی این مرحله شناسایی 29 مولفه در قالب چهار بعد اصلی بود. در گام بعدي به منظور برقراري ارتباط و توالی بین ابعاد و ارائه مدل ساختاري شان از روش مدلسازي ساختاري تفسیري بهره گرفته شد که در این روش بر اساس مد نظرات خبرگان و تجزیه و تحلیل هاي صورت گرفته، مدل توسعه پایدار کارآفرینی روستایی احصا گردید. نتایج تحقیق بیانگر آن است که ابعاد اجتماعی و محیطی در سطح اول و اقتصادی و نهادی در سطح دوم قرار گرفتند. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        9 - تحلیل و بررسی تاثیر ساختار حقوقی "نشانه¬های جغرافیایی" در توسعه صنایع-دستی و گردشگری روستایی
        حمید حمیدیان عباس برزوئی
        نواحی روستایی دارای قایلیت های طبیعی و انسانی هستند که منجر به ایجاد تولیدات منحصر به فردی می شود که ویژگی قابل تمایزی با سایرمناطق دارد. این تولیدات که در مفهوم اعم می توان از آن به عنوان صنایع دستی روستایی و یا محصولات بومی روستایی یادکرد، به عنوان یکی از پایه های رشد چکیده کامل
        نواحی روستایی دارای قایلیت های طبیعی و انسانی هستند که منجر به ایجاد تولیدات منحصر به فردی می شود که ویژگی قابل تمایزی با سایرمناطق دارد. این تولیدات که در مفهوم اعم می توان از آن به عنوان صنایع دستی روستایی و یا محصولات بومی روستایی یادکرد، به عنوان یکی از پایه های رشد و توسعه اقتصاد روستایی همواره مورد توجه بوده است.درآمدزایی و تجاری سازی این صنایع بعضا می تواند در اقتصاد بومی منطقه ای،ملی و حتی بین المللی موثر باشد. حمایت از این تولیدات دستی روستایی نه تنها می تواند به طور مستقیم در اقتصاد روستایی موثر باشد بلکه می تواند زمینه را برای جذب گردشگر نیز فراهم نماید.پیش شرط ارائه محصولات و صنایع دستی روستایی به بازار و کسب درآمد از آن،حمایت در برابر هرگونه تقلب و سواستفاده و جعل است."نشانه های جغرافیایی"به عنوان یکی از ابزار های نظام حقوق مالکیت فکری،در عرصه های ملی و بین المللی تضمیناتی برای حمایت از این صنایع فراهم نموده است. با این حال این تضمینات علی رغم فراهم-نمودن فرصت هایی برای رشد و توسعه صنایع روستایی،دارای چالشهای متعددی است که برای رفع آن در این پژوهش پیشنهاداتی ارائه شده است.نواحی روستایی دارای قایلیت های طبیعی و انسانی هستند که منجر به ایجاد تولیدات منحصر به فردی می شود که ویژگی قابل تمایزی با سایرمناطق دارد. این تولیدات که در مفهوم اعم می توان از آن به عنوان صنایع دستی روستایی و یا محصولات بومی روستایی یادکرد، به عنوان یکی از پایه های رشد و توسعه اقتصاد روستایی همواره مورد توجه بوده است.درآمدزایی و تجاری سازی این صنایع بعضا می تواند در اقتصاد بومی منطقه ای،ملی و حتی بین المللی موثر باشد. حمایت از این تولیدات دستی روستایی نه تنها می تواند به طور مستقیم در اقتصاد روستایی موثر باشد بلکه می تواند زمینه را برای جذب گردشگر نیز فراهم نماید.پیش شرط ارائه محصولات و صنایع دستی روستایی به بازار و کسب درآمد از آن،حمایت در برابر هرگونه تقلب و سواستفاده و جعل است."نشانه های جغرافیایی"به عنوان یکی از ابزار های نظام حقوق مالکیت فکری،در عرصه های ملی و بین المللی تضمیناتی برای حمایت از این صنایع فراهم نموده است. با این حال این تضمینات علی رغم فراهم-نمودن فرصت هایی برای رشد و توسعه صنایع روستایی،دارای چالشهای متعددی است که برای رفع آن در این پژوهش پیشنهاداتی ارائه شده است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        10 - سنجش درجه توسعه یافتگی شهرستانهای استان گیلان در بخش کشاورزی
        سهیلا دالوندی مارال ریاحی یوسف قنبری
        در جوامعی همچون کشور ما تا قبل از روی کار آمدن درآمدهای نفتی، اقتصاد ملی بر پایه کشاورزی استوار بود و تنها منبع تأمین خزانه و هزینه های دولت به شمار می رفت. در عصر حاضر با وجود کاهش نقش این بخش در اقتصاد، هنوز مطالعه کارکرد بخش های اقتصادی در چارچوب اقتصاد کلان ملی مؤید چکیده کامل
        در جوامعی همچون کشور ما تا قبل از روی کار آمدن درآمدهای نفتی، اقتصاد ملی بر پایه کشاورزی استوار بود و تنها منبع تأمین خزانه و هزینه های دولت به شمار می رفت. در عصر حاضر با وجود کاهش نقش این بخش در اقتصاد، هنوز مطالعه کارکرد بخش های اقتصادی در چارچوب اقتصاد کلان ملی مؤید نقش قابل توجه بخش کشاورزی در کشور است. کشاورزی رکن اصلی معیشت و اقتصاد مردم گیلان به شمار میرود. اما مسئله ای که در این میان کمتر به آن توجه شده است، عدالت و توازن منطقه ای در برخورداری از امکانات و خدمات کشاورزی در بین شهرستان های استان گیلان است. در واقع شواهد حاکی از آن است که برخی از شهرستان ها از نظر توسعه یافتگی در سطوح بالاتری قرار دارند و از این حیث، عدم تعادل در بین شهرستان ها وجود دارد. روش انجام پژوهش توصیفی ـ تحلیلی است. برای گردآوری اطلاعات از آمارنامه کشاورزی استان گیلان (1393) استفاده شد. برای تجزیه و تحلیل اطلاعات نیز از مدل های آنتروپی شانون و تاپسیس استفاده گردید. نتایج مدل تاپسیس در گروه شاخص های « ابزارآلات و فناوری های کشاورزی» نشان داد که شهرستان های رشت، صومعه سرا، لاهیجان و طوالش در سطح اول از توسعه یافتگی قرار دارند. شهرستان های آستانه اشرفیه، رودسر، بندرانزلی، شفت و فومن در سطح دوم و شهرستان های لنگرود، املش، سیاهکل، رودبار، رضوانشهر و ماسال و آستارا در سطح سوم قرار دارند. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        11 - طراحی مدل ساختاری تفسیری توسعه پایدار کارآفرینی روستایی (مطالعه موردی: استان گلستان)
        حمید  رضائی
        هدف پژوهش حاضر طراحی مدل ساختاری تفسیری توسعه پایدار کارآفرینی روستایی در استان گلستان بوده است. بنابراین، این تحقیق بر اساس هدف از نوع توسعه اي – کاربردي و بر اساس روش، توصیفی- همبستگی است. براي این منظور در گام اول عناصر تشکیل دهنده الگوی توسعه پایدار کارآفرینی روستای چکیده کامل
        هدف پژوهش حاضر طراحی مدل ساختاری تفسیری توسعه پایدار کارآفرینی روستایی در استان گلستان بوده است. بنابراین، این تحقیق بر اساس هدف از نوع توسعه اي – کاربردي و بر اساس روش، توصیفی- همبستگی است. براي این منظور در گام اول عناصر تشکیل دهنده الگوی توسعه پایدار کارآفرینی روستایی از ادبیات نظري (به روش مرور نظامند) و مصاحبه با خبرگان (تحلیل محتوا) شناسایی شد. خروجی این مرحله شناسایی 29 مولفه در قالب چهار بعد اصلی بود. در گام بعدي به منظور برقراري ارتباط و توالی بین ابعاد و ارائه مدل ساختاري شان از روش مدلسازي ساختاري تفسیري بهره گرفته شد که در این روش بر اساس مد نظرات خبرگان و تجزیه و تحلیل هاي صورت گرفته، مدل توسعه پایدار کارآفرینی روستایی احصا گردید. نتایج تحقیق بیانگر آن است که ابعاد اجتماعی و محیطی در سطح اول و اقتصادی و نهادی در سطح دوم قرار گرفتند. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        12 - ارزیابی الگوی علی معیارهای موثر بر مدیریت نوین روستایی با رویکرد دیمتل فازی
        احمد  حجاریان
        نتایج برنامه‌های اجرا شده در مناطق روستایی برای توسعه در بیشتر موارد نه تنها مفید نبوده بلکه باعث آشفته تر شدن وضعیت موجود روستاها شده است، این امر به دلیل عدم مدیریت مناسب در فرآیند برنامه‌ها می‌باشد، با مدیریت نوین، روستاییان می‌توانند در فرآیند برنامه ریزی و اجرای بر چکیده کامل
        نتایج برنامه‌های اجرا شده در مناطق روستایی برای توسعه در بیشتر موارد نه تنها مفید نبوده بلکه باعث آشفته تر شدن وضعیت موجود روستاها شده است، این امر به دلیل عدم مدیریت مناسب در فرآیند برنامه‌ها می‌باشد، با مدیریت نوین، روستاییان می‌توانند در فرآیند برنامه ریزی و اجرای برنامه‌ها مشارکت داشته باشند.یکی از مهم‌ترین ابعاد توسعه روستایی و شاید بتوان گفت مهم‌ترین بعد آن مدیریت روستایی است که نقش بسیار مهمی در هماهنگی فعالیت های توسعه روستایی بر عهده دارد(لشنی پارسا،1385: 2)، بنابراین در فرآیند برنامه ریزی و توسعه روستایی مدیریت جایگاه و نقش بسیار مهمی دارد از این رو این پژوهش با هدف ارزیابی الگوی علی معیارهای موثر بر مدیریت نوین روستایی انجام شده است. تحقیق حاضر با توجه به هدف آن کاربردی ، و براساس روش انجام توصیفی-علی می باشد. نمونه آماری پژوهش را 30 نفر از کارشناسان و متخصصان مرتبط با مدیریت روستایی تشکیل می دادند. به منظور دستیابی به هدف پژوهش از تکنیک دیمتل فازی استفاده شد. یافته های حاصل از پژوهش نشان دهنده آن بود که از بین معیارهای چهارگانه مدیریت نوین روستایی معیار مسئولیت پذیری تاثیرگذارترین و معیار ابتکار تاثیر پذیرترین معیار مدیریت نوین روستایی بودند. همچنین معیار مسئولیت پذیری به عنوان بااهمیت ترین معیار مدیریت نوین روستایی شناسایی شد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        13 - تحلیل و بررسی تاثیرساختار حقوقی«نشانه¬های جغرافیایی» در توسعه صنایع¬دستی و گردشگری روستایی
        حمید حمیدیان عباس برزوئی
        نواحی روستایی دارای قایلیت های طبیعی و انسانی هستند که منجر به ایجاد تولیدات منحصر به فردی می شود که ویژگی قابل تمایزی با سایرمناطق دارد. این تولیدات که در مفهوم اعم می توان از آن به عنوان صنایع دستی روستایی و یا محصولات بومی روستایی یادکرد، به عنوان یکی از پایه های رشد چکیده کامل
        نواحی روستایی دارای قایلیت های طبیعی و انسانی هستند که منجر به ایجاد تولیدات منحصر به فردی می شود که ویژگی قابل تمایزی با سایرمناطق دارد. این تولیدات که در مفهوم اعم می توان از آن به عنوان صنایع دستی روستایی و یا محصولات بومی روستایی یادکرد، به عنوان یکی از پایه های رشد و توسعه اقتصاد روستایی همواره مورد توجه بوده است.درآمدزایی و تجاری سازی این صنایع بعضا می تواند در اقتصاد بومی منطقه ای،ملی و حتی بین المللی موثر باشد. حمایت از این تولیدات دستی روستایی نه تنها می تواند به طور مستقیم در اقتصاد روستایی موثر باشد بلکه می تواند زمینه را برای جذب گردشگر نیز فراهم نماید.پیش شرط ارائه محصولات و صنایع دستی روستایی به بازار و کسب درآمد از آن،حمایت در برابر هرگونه تقلب و سواستفاده و جعل است."نشانه های جغرافیایی"به عنوان یکی از ابزار های نظام حقوق مالکیت فکری، در عرصه های ملی و بین المللی تضمیناتی برای حمایت از این صنایع فراهم نموده است. از این رو این پژوهش با روش توصیفی- تحلیلی و با رویکردی نظری و بنیادی و براساس روش کتابخانه‌ای، مبتنی بر آثار و کتب و تحقیقات موجود در این زمینه، استفاده از داده های اینترنتی و پایگاه‌های داده و فهم نگارنده از این آثار به بررسی تاثیر ساختار حقوقی نشانه های جغرافیایی در توسعه ی صنایع دستی و گردشگری روستایی پرداخته است. با این حال این تضمینات علی رغم فراهم نمودن فرصت هایی برای رشد و توسعه صنایع روستایی،دارای چالشهای متعددی است که برای رفع آن در این پژوهش پیشنهاداتی ارائه شده است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        14 - سنجش درجه توسعه یافتگی شهرستان‌های استان گیلان در بخش کشاورزی
        یوسف قنبری سهیلا  دالوندی مارال  ریاحی
        در جوامعی همچون کشور ما تا قبل از روی کار آمدن درآمدهای نفتی، اقتصاد ملی بر پایه کشاورزی استوار بود و تنها منبع تأمین خزانه و هزینه های دولت به شمار می رفت. در عصر حاضر با وجود کاهش نقش این بخش در اقتصاد، هنوز مطالعه کارکرد بخش های اقتصادی در چارچوب اقتصاد کلان ملی مؤید چکیده کامل
        در جوامعی همچون کشور ما تا قبل از روی کار آمدن درآمدهای نفتی، اقتصاد ملی بر پایه کشاورزی استوار بود و تنها منبع تأمین خزانه و هزینه های دولت به شمار می رفت. در عصر حاضر با وجود کاهش نقش این بخش در اقتصاد، هنوز مطالعه کارکرد بخش های اقتصادی در چارچوب اقتصاد کلان ملی مؤید نقش قابل توجه بخش کشاورزی در کشور است. کشاورزی رکن اصلی معیشت و اقتصاد مردم گیلان به شمار می‌رود. اما مسئله ای که در این میان کمتر به آن توجه شده است، عدالت و توازن منطقه ای در برخورداری از امکانات و خدمات کشاورزی در بین شهرستان های استان گیلان است. در واقع شواهد حاکی از آن است که برخی از شهرستان ها از نظر توسعه یافتگی در سطوح بالاتری قرار دارند و از این حیث، عدم تعادل در بین شهرستان ها وجود دارد. روش انجام پژوهش توصیفی ـ تحلیلی است. برای گردآوری اطلاعات از آمارنامه کشاورزی استان گیلان (1393) استفاده شد. برای تجزیه و تحلیل اطلاعات نیز از مدل های آنتروپی شانون و تاپسیس استفاده گردید. نتایج مدل تاپسیس در گروه شاخص های «ابزارآلات و فناوری های کشاورزی» نشان داد که شهرستان های رشت، صومعه سرا، لاهیجان و طوالش در سطح اول از توسعه یافتگی قرار دارند. شهرستان های آستانه اشرفیه، رودسر، بندرانزلی، شفت و فومن در سطح دوم و شهرستان های لنگرود، املش، سیاهکل، رودبار، رضوانشهر و ماسال و آستارا در سطح سوم قرار دارند. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        15 - ارزیابی الگوی علی معیارهای موثر بر مدیریت نوین روستایی با رویکرد دیمتل فازی
        احمد حجاریان
        نتایج برنامه‌های اجرا شده در مناطق روستایی برای توسعه در بیشتر موارد نه تنها مفید نبوده بلکه باعث آشفته تر شدن وضعیت موجود روستاها شده است، این امر به دلیل عدم مدیریت مناسب در فرآیند برنامه‌ها می‌باشد، با مدیریت نوین، روستاییان می‌توانند در فرآیند برنامه ریزی و اجرای بر چکیده کامل
        نتایج برنامه‌های اجرا شده در مناطق روستایی برای توسعه در بیشتر موارد نه تنها مفید نبوده بلکه باعث آشفته تر شدن وضعیت موجود روستاها شده است، این امر به دلیل عدم مدیریت مناسب در فرآیند برنامه‌ها می‌باشد، با مدیریت نوین، روستاییان می‌توانند در فرآیند برنامه ریزی و اجرای برنامه‌ها مشارکت داشته باشند. از این رو این پژوهش با هدف ارزیابی الگوی علی معیارهای موثر بر مدیریت نوین روستایی انجام شده است. تحقیق حاضر با توجه به هدف آن کاربردی و براساس روش انجام توصیفی-علی می باشد. نمونه آماری پژوهش را 30 نفر از کارشناسان و متخصصان مرتبط با مدیریت روستایی تشکیل می دادند. به منظور دستیابی به هدف پژوهش از تکنیک دیمتل فازی استفاده شد. یافته¬های حاصل از پژوهش نشان دهنده آن بود که از بین معیارهای چهارگانه مدیریت نوین روستایی معیار مسئولیت پذیری تاثیرگذارترین و معیار ابتکار تاثیر پذیرترین معیار مدیریت نوین روستایی بودند. همچنین معیار مسئولیت¬پذیری به عنوان بااهمیت ترین معیار مدیریت نوین روستایی شناسایی شد. پرونده مقاله